Saturday, July 5, 2014

Quần đảo Hoàng Sa: Bằng chứng lịch sử phải được kiểm tra

Quần đảo Hoàng Sa: Bằng chứng lịch sử phải được kiểm tra

Bill Hayton
RSIS (03/07/2014)

Tóm tắt

Những người ủng hộ yêu sách lãnh thổ của Trung Quốc đối với các đảo của biển Đông thường xuyên nêu ra những dẫn chứng lịch sử mơ hồ để hậu thuẫn cho lập luận của họ. Để được đánh giá thoả đáng, các dẫn chứng chính xác cần được đưa ra tường minh và đánh giá.trung thực.

Bình luận

Bài bình luận của giáo sư Li Dexia (Lí Đức Hà) về quần đảo Hoàng Sa là một tóm tắt hữu ích về các lập luận đưa ra để hậu thuẫn ‘yêu sách lịch sử’của Trung Quốc đối với các đảo. Tác giả bài viết này biết rõ những lập luận này; bài viết năm 2003 của cô, “The Dotted Line on the Chinese Map of the South China Sea (Đường chấm chấm trên bản đồ biển Đông củaTrung Quốc)” là một trong những bài viết đầu tiên bằng tiếng Anhbàn luận về quan điểm của Trung Quốc.

Tuy nhiên, bài bình luận của cô trên RSIS có tựa là “Quần đảo Tây Sa (Hoàng Sa): Tại sao chủ quyền của Trung Quốc là 'không thể tranh cãi'” đề ngày tháng 20 tháng 6 năm 2014 lại thiếu vắng chứng cứ có thể kiểm chứng được. Sẽ có nhiều lợi ích cho cộng đồng các nhà nghiên cứu biển Đông nếu tác giả, hoặc những người khác, có thể khắc phục tình trạng này.

Không có bằng chứng thuyết phục

Tác giả nói với chúng ta rằng "Dựa trên nhiều tài liệu lịch sử Trung Quốc, ít nhất là từ thời Bắc Tống (960-1127AD), Trung Quốc đã thực thi có hiệu quả chủ quyền và quyền tài phán trên hai quần đảo Tây Sa (Hoàng Sa) và Nam Sa (Trường Sa)".

Những người ủng hộ yêu sách lịch sử của Trung Quốc ở Biển Đông đôi khi nêu dẫn chứng từ  các tài liệu xưa có đề cập đến 'Biển' hoặc ‘các đảo'. Theo hiểu biết của tôi, không một dẫn chứng nào trong số đó có thể được nhận ra là khớp với bất kì đảo cụ thể nào. Đơn giản là không có cách nào để nói liệu các đảo được đề cập đến có thuộcvề quần đảo Hoàng Sa hoặc thuộc về quần đảo Trường Sa hay chỉ là một trong hàng trăm đảo nằm cách bờ biển TQ trong vòng một vài hải lý.

Liệu tác giả có thể đưa ra các dẫn chứng cụ thể từ các câu chữ chính xác trong các tài liệu lịch sử hay không? Có tài liệu nào trong đó xác định quần đảo "Tây Sa" và "Nam Sa" theo tên hay không? Dựa trên nghiên cứu của riêng tôi, tôi không tin rằng có bất kì tài liệu chính thức của TQ phát hành trước năm 1909 sử dụng những từ ngữ này.

Thực tế, tôi không thấy có bằng chứng thuyết phục nào chứng minh TQ có bất kì quan tâm chính thức nào tới quần đảo Hoàng Sa trước năm 1909. Như nhà nghiên cứu Pháp Francois-Xavier Bonnet đã chứng minh, bản đồ tỉnh Quảng Đông xuất bản vào năm 1897 không vượt quá phía nam đảo Hải Nam. Tình hình này thay đổi vào năm 1909 vì chủ nghĩa dân tộc dây lên ở Trung Quốc bị kích động, đặc biệt do việc phát hiện có một doanh nhân Nhật Bản đang khai thác phân chim ở đảo Pratas - nằm giữa Hồng Kông và Đài Loan.

Giai đoạn quan trọng trong lịch sử quần đảo Hoàng Sa bị bỏ qua

Sau phát hiện đó, Tổng đốc Lưỡng Quảng Trương Nhân Tuấn tổ chức một nhóm người đi đến quần đảo Hoàng Sa.Theo chủ công ty tàu hàng trong khu vực là người Pháp tên PA Lapicque (ghi lại trong một cuốn sách xuất bản 20 năm sau), phái đoàn của quan tổng đốc được hai người Đức của xí nghiệp Carlowitz và Công ti dẫn đường.

Có vẻ là không có hoa tiêu địa phương nào làm được nhiệm vụ đó. Nhóm đã phải bỏ neo ngoài bờ biển đảo Hải Nam nằm chờ thời tiết tốt và sau đó đi đến quần đảo Hoàng Sa vào ngày 06 tháng 6 rồi trở về Quảng Châu vào ngày hôm sau. Bây giờ chuyến đi này là cơ sở cho yêu sách chủ quyền của Trung Quốc đối với quần đảo Hoàng Sa.

Lapicque ghi nhận với sự ngờ vực là làm sao mà chuyến đi ngắn ngủi này lại sắp xếp để vẽ ra được 15 bản đồ chi tiết của quần đảo Hoàng Sa. Có vẻ có nhiều khả năng là chính quyền Quảng Đông chỉ đơn giản là sao chép các bản đồ quần đảo này của người châu Âu lúc đó và đặt tên TQ cho các thể địa lí ở đó. Dường như cái tên "Tây Sa" có nguồn gốc từ đây ra: có thể là từ dịch của tên tiếng Anh của đảo West Sand (cồn Cát Tây - tức là Tây Sa theo tiếng Trung - ND), một đảo trong quần đảo Hoàng Sa.

Tiến gần hơn đến ngày nay, Giáo sư Lí Đức Hà không chính xác khi khẳng định rằng, "Tuy nhiên, sau khi Nhật đầu hàng vào năm 1945, quần đảo này được trả lại cho Trung Quốc theo Tuyên bố Cairo và Tuyên bố Potsdam". Cả hai tuyên bố này đều không có đề cập đến quần đảo Trường Sa hoặc quần đảo Hoàng Sa. Điều này là do Pháp đã vận động hành lang để cho hai quần đảo này được công nhận là lãnh thổ Pháp nên các đồng minh đã không đưa ra cam kết nào về chủ quyền tương lai của chúng.

Giáo sư Hà cũng bỏ qua một giai đoạn quan trọng trong lịch sử của quần đảo Hoàng Sa. Như chuyên gia Na Uy Stein Tonnesson, đã chứng minh một cách khẳng định, lực lượng vũ trang của cả Trung Hoa Quốc Dân Đảng lẫn của Pháp chiếm đóng các đảo khác nhau trong quần đảo Hoàng Sa sau Chiến tranh thế giới thứ hai. Trung Quốc đến trước, chiếm đảo Phú Lâm trong nhóm An Vĩnh (Amphitrite) vào đầu tháng 1 năm 1947. Vài tuần sau đó Pháp đến và thấy rằng đảo Phú Lâm đã bị chiếm nên đóng quân trên đảo Hoàng Sa (Pattle) trong nhóm Lưỡi Liềm (Crescent).

Để ngỏ yêu sách lịch sử mơ hồ cho kiểm tra độc lập

Lực lượng vũ trang của Pháp, và sau đó của Việt Nam,vẫn kiểm soát đảo Hoàng Sa từ thời điểm đó cho đến khi họ bị tống ra bởi cuộc xâm lược của Trung Quốc vào tháng 1 năm 1974. Lực lượng Quốc Dân Đảng Trung Quốc rờ bỏ đảo Phú Lâm ngày 04 tháng 5 năm 1950 và mãi đến đến năm 1955 hoặc năm 1956 lực lượng Cộng sản Trung Quốc mới tới thế chỗ.
Có nhiều bằng chứng để chứng tỏ rằng các hoạt động của Trung Quốc nhằm chiếm lấy đảo Hoàng Sa và Nhóm Lưỡi Liềm vào năm 1974 đã được lên kế hoạch trước nhiều tháng và không phải là kết quả ngẫu nhiên của một trận chiến giữa ngư dân với nhau.

Đó là những lần căng thẳng ở biển Đông và nếu muốn vấn đề này được giải quyết, tất cả các bên phải sẵn sàng tham gia vào một cuộc thảo luận cởi mở và nghiêm ngặt. Những dẫn chứng mơ hồ từ các tài liệu lịch sử xưa là không đủ. Tất cả các bên phải làm cho bằng chứng của mình sẵn sàng cho việc kiểm tra độc lập.

Hiện giờ Trung Quốc, Việt Nam và Philippines đòi quyền sở hữu nhiều nhóm đảo lớn như thể chúng là đơn vị duy nhất. Nếu mỗi bên tranh chấp có thể đưa ra bằng chứng cụ thể cho danh nghĩa/quyền sở hữu của họ đối với mỗi thể địa lí riêng lẻ - chứ không phải cho các nhóm lớn các đảo bên trong nó - thì sẽ có thể đánh giá được từng bằng chứng riêng lẻ. Từ đó, các tranh chấp có thể bắt đầu được tháo gỡ ra.

Bill Hayton là tác giả của “Biển Đông: cuộc đấu tranh giành quyền lực ở châu Á” sẽ được nhà xuất bản Đại học Yale xuất bản vào tháng 9 năm 2014.

No comments: